بیتوجهی پر هزینه؛ چرا انرژیهای تجدیدپذیر در ایران توسعه پیدا نمیکند؟
تاریخ انتشار: ۹ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۳۵۲۰۹۴
در ایران اوضاع به این شکل نیست. بیتوجهی و نبود برنامههای کلان کوتاه مدت و بلند مدت در حوزه توسعه انرژیهای تجدیدپذیر در سالها و دهههای اخیر باعث شده کشور علاوه بر صرف هزینههای سرسامآور در نیروگاههای حرارتی با چالشهایی از جمله کمبودها، آلایندگی بسیار بالا و هدر رفت بالای سوختهای فیلی مواجه شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
یکی از مهمترین ظرفیتها در کشورهای موفق در حوزه تولید برق در نیروگاههای بادی و خورشیدی در حال انجام است. بررسیها نشان میدهد، یک نیروگاه بادی ۵۰ مگاواتی به تنهایی این قابلیت را دارد که ۹۰ میلیون لیتر گازوئیل را در سال صرفهجویی کند، اما این پایان ماجرا نیست. این میزان گازوئیل ۲۵۰ هزار تن co2 و آلایندگی ایجاد میکند، پس به کارگرفتن نیروگاههایی با سوخت فسیلی علاوه بر به هدر دادن سوخت؛ آلودگی نیز ایجاد میکنند، ضمن اینکه باعث از دست رفتن منابع سوختی نسلهای آینده و تخریب محیط زیست هم میشوند.
اما دلیل بیتوجهی و چرایی عدم رشد تولید برق از تجدیدپذیرها چیست؟
اکبر ادیبفر، عضو انجمن انرژیهای تجدیدپذیر میگوید: مهمترین دلیل این است که بواسطه انحصار در منابع مالی و قانونگذاری تجدیدپذیرها نمی توانند در این حوزه فعالیت کنند، در صورتی که اکنون برق نیروگاههای بادی و خورشیدی از نیروگاه حرارتی ارزانتر تمام میشود.
به گفته او، دلیل عدم توسعه نیروگاه تجدیدپذیر در کشور ما عدم وجود بازار رقابتپذیر خصوصی است. حال آنکه شاهدیم مثلا در کشور ترکیه شرکتها به راحتی با هم رقابت میکنند و چند ۱۰ برابر ما نیروگاه بادی دارند، در صورتی که بسیار دیرتر از ما در این حوزه شروع به کار کردهاند.
وقتی کشورهای همسایه از ایران پیشی گرفتهاندبراساس اطلاعات رسمی، کشورهایی که دارای ذخایر غنی سوختهای فسیلی هستند نیز هم اکنون برنامههای توسعهای بلندپروازانهای در این حوزه دارند. به عنوان مثال کشور عربستان به عنوان یکی از بزرگترین تولید کننده سوختهای فسیلی، ظرفیتهای بالایی را در حوزه انرژیهای تجدید پذیر ایجاد کرده است.
ادیبفر در این باره میگوید: کشورهایی مثل عربستان و امارات با اینکه منابع سوخت فسیلی بسیار بالایی دارند اما در نیروگاههای خورشیدی نیز سرمایهگذاریهای بزرگی کرده و مزارع عظیمی احداث کردهاند، در حوزه کشورهای حاشیه دریای خزر؛ آذربایجان نیروگاه بادی و حتی خورشیدی احداث کرده در صورتی که ما پتانسیل بسیار بالاتری در شرق کشور خودمان در استانهای خراسان و سیستان و بلوچستان داریم که میتواند رقابتپذیر بوده و حتی ارزانتر از خورشید تولید برق کنند.
او اضافه میکند: زمانی که ما نیروگاههای منجیل را داشتیم کشور ترکیه حتی یک نیروگاه بادی هم نداشتند اما اکنون بسرعت از ما پیشی گرفتهاند و ما هنوز شاید بیشتر از ۳۰۰ مگاوات نیروگاه بادی در کشور نداریم.
یارانه پنهان انرژی، دیگر دلیل عدم توسعه انرژیهای تجدید پذیریکی از آمارهای مهمی که نشان از عدم توسعه انرژیهای تجدیدپذیر در کشور را دارد، سهم انرژیهای تجدید پذیر از مجموع برق تولیدی در کشور است. براساس آمار های رسمی، انرژیهای تجدیدپذیر از مجموع برق تولیدی کشور، سهم یک درصدی را به خودش اختصاص داده است.
اسفندیار زارعی، «مدیرعامل شرکت نیرو نویان» معتقد است، نیروگاههای تجدیدپذیر نه فقط میتوانند در کنار مدیریت مصرف علاج بخش قابل توجهی ناترازی برق کشور باشند بلکه در صورت اولویت دادنِ دولت به بخش خصوصی و همراهی در تکمیل زیرساختهای انتقال برای صادرات برق، میتوانند محلی قابل توجه برای کسب درآمد ارزی باشند.
او درباره دلایل عدم توسعه و عقبماندن در این حوزه میگوید: مشکل اساسی و نخست کشور در بحث انرژی «یارانه پنهان» است. به برق نگاه کنید. ما چه یارانهای تزریق میکنیم. قیمت واقعی و عادلانه برق ما ۲۵۰۰ تومان برای هر کیلووات است اما داریم آن را ۱۰۰ تومان به هموطنان میفروشیم. این یک مشکل اساسی است. به تجربه هر نقطه از دنیا که نگاه کنیم خواهیم دید برق خورشیدی ارزانترین برق تولیدی است. اما ما برق را از برق خورشیدی هم ارزانتر میفروشیم و قیمت اصلی سوخت را لحاظ نمی کنیم. سوخت را در نیروگاه های حرارتی کشور ما رایگان فرض میکنند.
به گفته وی، توسعه نیروگاههای تجدیدپذیر در بازههای زمانی کوتاه مدت نیز امکان پذیر است و در ایران میتوان با اصلاح فرآیندها و نگاهها به توسعه این نیروها پرداخت.
زارعی میگوید: سریعترین نیروگاه قابل احداث و توسعه، نیروگاه خورشیدی است. یک نیروگاه ۲۵۰ مگاواتی خورشیدی در ۹ ماه با کمک ۳۰۰ نیروی کاری به بهرهبرداری خواهد رسید اما همین توان برای نیروگاه سیکل ترکیبی ۴ تا ۶ سال زمان میبرد. آن هم در وضعیتی که ما برای تامین گاز و وارد مدار کردن نیروگاه سیکل ترکیبی دچار چالش هستیم.
برق غیردستوری، آزمایشی که نتیجه داداز سوی دیگر عرضه برق در بورس، یکی از رویدادهای است که میتواند زمینه امیدوار کنندهای برای توسعه انرژیهای تجدیدپذیر بدون دخالت دولت باشد.
در این رابطه، محمدامین زنگنه دبیر انجمن انرژیهای تجدیدپذیر میگوید: مدتهاست بازار عمدهفروشی برق برای نیروگاههای حرارتی به بورس انرژی سیگنال میفرستد؛ در واقع هیات تنظیم بازار برق سقف قیمتی برای بازار عمدهفروشی تعیین میکند که امسال ۱۰۶ تومان است و به این معناست که قیمت هر کیلووات ساعت برق نباید بالاتر از این رقم باشد، اما آنچه در تابلوی سبز و به دور از سیگنالدهی هیات تنظیم اتفاق افتاد، نشان داد که تصمیمات این هیات در خصوص قیمت برق تا چه اندازه مخرب بوده و مانع کارکرد درست مکانیزم بازار شده است.
او معتقد است: دولت باید از خرید و فروش برق خارج شود و به سیاستگذاری بپردازد؛ کما اینکه امروز تابلوی سبز بدون سقف قیمت و بر اساس عرضه و تقاضا اثرات بسیار مثبتی داشته است؛ در سایر بخشها مانند بخش صادرات هم نیازمند همین نگاه هستیم.
به اعتقاد او، «با تابلوی سبز نیروگاههای تجدیدپذیر میتوانند انرژی تولیدی را به کسی غیر از دولت بفروشند و به نظر من این مهمترین دستاورد بوده، چرا که باعث میشود بخش خصوصی که در حال حاضر صنایع انرژیبر هستند، مستقیم با نیروگاهدارها وارد مذاکره شوند.»
برای دسترسی سریع به تازهترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1795826منبع: خبرآنلاین
کلیدواژه: انرژی های تجدیدپذیر توسعه انرژی نیروگاه بادی عدم توسعه تولید برق
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۳۵۲۰۹۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
دردسرهای افزایش بیش از حد انرژیهای تجدیدپذیر برای آینده
بهرهوری انرژی برای آیندهای پایدار حیاتی است، با این حال افزایش بیش از حد استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر بدون وجود زیرساختهای کارآمد و مدیریت مصرف، جهان را با مشکلات بسیار مواجه میکند.
به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، اتلاف انرژی یک مشکل بزرگ است و حدود سهچهارم انرژی جهانی به دلیل سیستمها یا زیرساختهای ناکارآمد و رفتارهای مصرف نادرست هدر میرود. بهرهوری انرژی اغلب به نفع افزایش ظرفیت انرژی تجدیدپذیر نادیده گرفته میشود، حال آنکه بهبود آن و کاهش اتلاف انرژی میتواند انتشار کربن را پایین آورد، در هزینهها صرفهجویی کند و بار تولید انرژی سبز را کاهش دهد. از آنجا که دولتها بر توسعه ظرفیت انرژیهای تجدیدپذیر خود تمرکز میکنند، بسیاری از آنها یک عنصر حیاتی برای تقویت امنیت انرژی پاک یعنی مدیریت زبالههای انرژی را نادیده میگیرند.
دردسرهای افزایش اتکا به انرژیهای تجدیدپذیرکشورها در سراسر جهان باید سیستمهای موجود خود را اصلاح کنند تا اطمینان حاصل شود که انرژی در حملونقل و استفاده از بین نمیرود و شبکههای برق آماده پذیرایی از پروژههای انرژی پاک جدید میشوند که انتظار میرود طی دهههای آینده ارائه شوند.
این توسعه نیازمند تمرکز بیشتر بر کاهش اتلاف انرژی به جای افزایش ظرفیت انرژی تجدیدپذیر است، زیرا جایگزینی انرژیهای فسیلی با انرژیهای تجدیدپذیر بدون توجه به کارآمدی و کاهش مصرف در عمل بیفایده خواهد بود. یکی از موارد مشکلساز در این زمینه برای اروپا، عرضه بیش از حد پنلهای خورشیدی از چین بهدنبال افزایش اهداف ظرفیت انرژی خورشیدی خود توسط دولتها است.
چین در تولید مقادیر زیادی پنل با هزینه کم بسیار موفق بوده است. این امر به تولید بسیار کمتر پنلهای خورشیدی در مناطق گرانتر مانند اروپا و اتکای بیشتر به چین برای تهیه پنلهای خورشیدی در سراسر جهان منجر شده و رقابت تولیدکنندگان داخلی را با مشکل مواجه کرده است. به این ترتیب دولتها به فکر وضع تعرفههایی بر صادرات انرژیهای تجدیدپذیر چین هستند که به زودی به ایالات متحده نیز راه پیدا خواهد کرد.
انتظار میرود چین مقادیر زیادی پنلهای خورشیدی را به کشورهای سراسر جهان بفروشد و به آنها امکان توسعه پروژههای انرژی خورشیدی کمهزینه را بدهد. این امر نشاندهنده پیشرفت چشمگیر در فناوری انرژی خورشیدی است، با این حال میتواند منجر به اتکای بیش از حد به افزایش ظرفیت به جای بهبود کارایی در تمام منابع انرژی و کاهش مصرف انرژی شود.
بهرهوری انرژی از لحاظ تاریخی بیشترین سهم را در کاهش گازهای گلخانهای به ارمغان آورده است. معرفی مجدد آن برای عصر انرژیهای تجدیدپذیر و دستیابی به اهداف کربنصفر خالص تا سال ۲۰۵۰، بشر را قادر میسازد تا به این روند ادامه دهد.
برخورداری از شانس مبارزه با تغییرات آبوهوایی و پایبندی به توافقنامه پاریس در سال ۲۰۱۵ برای رسیدن به هدف کربنصفر خالص و حفظ گرمایش جهانی به زیر ۱.۵ درجه سانتیگراد، نیازمند بهرهوری انرژی است. بهرهوری انرژی میتواند یکسوم صرفهجویی کربن مورد نیاز را تا رسیدن به کربنصفر خالص تأمین کند و با برقرسانی هرچه بیشتر سیستم انرژی خود، ایجاد انعطافپذیری در عرضه، تقاضا و ذخیرهسازی انرژی و استفاده مجدد از گرمای اتلافشده، کارایی انرژی را افزایش میدهد.
بهرهوری انرژی در اروپامهندسی سیستم انرژی آینده نشان میدهد که اتحادیه اروپا و بریتانیا ممکن است بتوانند با به حداکثر رساندن پتانسیل تقاضا، هزینههای اجتماعی سالانه ۱۱.۲ میلیارد دلاری را تا سال ۲۰۳۰ و ۱۶.۶ میلیارد دلاری را تا سال ۲۰۵۰ کاهش دهند. این انعطافپذیری به این مناطق کمک میکند تا انتشار گاز کربندیاکسید خود را تا حدود ۴۰ میلیون تن کاهش دهند و تولید برق از گاز طبیعی را به میزان ۱۰۶ تراوات ساعت یا حدود یکپنجم مصرف گاز طبیعی اتحادیه اروپا برای تولید برق نسبت به سال ۲۰۲۲ کاهش دهد. انتقال از سوختهای فسیلی به یک سیستم کاملاً الکتریکی میتواند تا ۴۰ درصد از مصرف انرژی نهایی را کاهش دهد.
بهرهوری انرژی در فناوریهای نوظهوراطمینان از بهرهوری انرژی در فناوریهای نوظهور نیز بسیار مهم است. بازار هیدروژن با سرعتی بالا در حال رشد است، زیرا دولتها و شرکتها در سراسر جهان به دنبال جایگزینهای سوخت پاکتر برای نیرو دادن به صنایعی مانند تولید و هوانوردی هستند. تبدیل انرژی تجدیدپذیر به هیدروژن از طریق الکترولیز به مقادیر زیادی انرژی نیاز دارد که بسیاری معتقدند بهتر است بهطور مستقیم بهعنوان برق مورد استفاده قرار گیرد. بنابراین جهان باید فناوریهای الکترولیز با راندمان بالا را برای بهبود فرآیند تبدیل و تمرکز بر کاهش تقاضا برای هیدروژن توسعه دهد. به این ترتیب یکپارچهسازی استراتژیک بخشهایی که گرمای اضافی را برای کاهش تقاضای انرژی و افزایش کارایی به کار میبرند، ممکن و ضروری است.
تا پایان دهه تا ۵۳ درصد از انرژی ورودی جهانی بهعنوان گرمای اضافی هدر میرود، اما این گرما میتواند برای تأمین انرژی ماشینآلات و همچنین گرمایش ساختمانها و آب استفاده میشود.
سیستمهای انرژی موجود در سطح جهانی بسیار ناکارآمد هستند و تقاضای انرژی در جهان همچنان در حال افزایش است. بنابراین، دولتها در تلاش هستند تا به سرعت منابع انرژی موجود را با انرژیهای تجدیدپذیر جایگزین کنند تا از تلاشهای کربنزدایی حمایت کنند. در این میان برای کاهش ناکارآمدیها و مهار مصرف غیرضروری انرژی، کار چندانی انجام نمیشود. بهبود بهرهوری انرژی و کاهش استفاده بیش از حد به کاهش انتشار کربن و همچنین کاهش بار دولتهایی که به دنبال افزایش تولید انرژی سبز با سرعتی ناپایدار هستند، کمک میکند.
کد خبر 748687